Zaćma u dzieci

Zaćma jest jedną z poważniejszych wad wzroku. Mimo iż kojarzy się głównie z osobami starszymi, do czynienia możemy mieć także z jej wersją wrodzoną. Istotą problemu jest tutaj częściowe lub całkowite zmętnienie soczewki oka powstające na skutek anomalii chromosomalnych, metabolicznych lub na skutek ekspozycji płodu na leki w łonie matki.

Rodzaje zaćmy wrodzonej

• Warstwowa – najpopularniejsza odmiana zaćmy wrodzonej. Zmętnienia układają się tutaj w obrębie jądra soczewki zlokalizowane na obwodzie. Jako że schorzenie to w niewielkim stopniu obejmuje centrum soczewki, zdolność widzenia jest tutaj zaburzona jedynie w sposób częściowy.
• Całkowita – obejmuje całą soczewkę.
• Jądrowa – w tym przypadku, do czynienia mamy ze zmętnieniami w jądrze zarodkowym, czyli w centralnej części soczewki.
• Błoniasta – powstaje wskutek przerwania ciągłości torebki soczewki oraz zmętnienia nie zresorbowanej treści soczewki.
• Torebkowa przednia i tylna – zlokalizowana w obrębie przedniej lub tylnej torebki.
• Biegunka przednia i tylna – obejmuje przednią albo tylną torebkę razem z przylegającymi do nich masami soczewkowymi.

Objawy zaćmy u dzieci

Nie w każdym przypadku objawy zaćmy są na tyle wyeksponowane, by móc zaobserwować je już u niemowląt. W przypadku mniej zaawansowanych zmian, diagnozę stawia się dopiero w późniejszych latach życia. Rodziców zaniepokoić powinien między innymi objaw białej źrenicy, nazywany także „kocim odbłyskiem”. Czasami jest on zauważalny na zrobionych dziecku zdjęciach z fleszem w postaci białego błysku w oku. Kolejny z charakterystycznych objawów to odruch palcowo – oczny Franceschettiego, który polega na pocieraniu oraz ucisku przez dziecko gałek ocznych piątkami lub kciukami obu dłoni. W przypadku obustronnej zaćmy całkowitej występować może również oczopląs, który rozwija się wskutek wczesnego zahamowania bodźców wzrokowych oraz niedowidzenia wysokiego stopnia około 3 miesiąca życia i utrzymuje się mimo chirurgicznego usunięcia zaćmy. W wyniku jednostronnej zaćmy dojść może natomiast do rozwoju zeza.

Leczenie zaćmy wrodzonej

Współczesna okulistyka zabiegowa dysponuje szeregiem różnego rodzaju technik operacyjnych bazujących na usunięciu zmętniałej soczewki. Bazują one o wykonanie niewielkiego nacięcia gałki ocznej, co redukuje inwazyjność i znacząco skraca czas rekonwalescencji. Docelowo dokonuje się wszczepienia sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej, co ma na celu umożliwienie prawidłowego ogniskowania. Związane jest to z faktem, że oko bezsoczewkowe jest nadwzroczne i nie posiada możliwości akomodacji. Wszczepy implantów wewnątrzgałkowych mogą być dokonywane u dzieci powyżej 2 roku życia. Do tego czasu stosuje się korekcję okularową lub soczewki kontaktowe, co ma na celu zapobieganie rozwojowi niedowidzenia wysokiego stopnia. W większości przypadków wykonanie operacji nie jest wystarczające i musi ono zostać uzupełnione o rehabilitację widzenia.